ناسا بزرگ ترین مریخ لرزه های تاریخ را ثبت کرد - وبلاگ پیوست

به گزارش وبلاگ پیوست، کاوشگر اینسایت ناسا به تازگی سه زلزله قوی را در مریخ ثبت کرده است که تصویر بسیار واضح تری از فضای درونی سیاره سرخ در اختیار دانشمندان قرار می دهد. لرزه هایی که رکوردهای ثبت شده از طریق اینسایت را از جمله در زمینه قدرتمندترین مریخ لرزه جابه جا کرده است.

مقامات ناسا این هفته گفتند که سطح نشین اینسایت (InSight) در 25 آگوست (3 شهریور) لرزه های 4.2 و 4.1 ریشتری را ثبت کرده است. مریخ لرزه دیگری هم در 18 سپتامبر (27 شهریور) روی داده که تقریبا 90 دقیقه طول کشیده است. رکورد قبلی ثبت شده از طریق اینسایت برای لرزه های مریخی، در سال 2019 بود که لرزه ای با بزرگی 3.7 ریشتر تقریبا 5 برابر قدرت کم تری از لرزه های اخیر داشت.

اینسایت (کوتاه شده عبارت کاوش های درونی با استفاده از بررسی های لرزه ای، زمین شناختی و انتقال گرما) در نوامبر 2018 در نزدیکی استوای مریخ فرود آمد و وظیفه کاوش فضای درونی این سیاره را به شیوه ای متفاوت بر عهده دارد. ابزارهای علمی اصلی این سطح نشین شامل کاوشگر گرمایی و مجموعه بسیار حساسی از لرزه سنج ها است. تیم مأموریت همچنین از ابزارهای ارتباطی اینسایت برای ردیابی دقیق مکان آن در مریخ استفاده می کنند. این اطلاعات نشان می دهد که سیاره چقدر حول محور خود تکان می خورد و بدین ترتیب ساختار داخلی آن آشکارتر می شود.

کاوشگر حرارتی که با نام مول (Mole) شناخته می شود در اوایل سال جاری به پایان فعالیت خود رسید. این ابزار هیچ گاه نتوانست به عمق زیادی از مریخ دست یابد زیرا خاک مریخی محل قرارگیری سطح نشین به طرز غیرمنتظره ای برای حفاری نامناسب بود. اما لرزه سنج های مریخ نشین در کار خود بسیار پیروز بوده اند و تا امروز صدها زلزله را ثبت کرده اند.

تحزیه وتحلیل این لرزش ها به تیم اینسایت امکان می دهد تا نقشه داخلی مریخ را با جزئیات ترسیم کنند. برای نمونه مشاهدات سطح نشین نشان داد که سیاره سرخ دارای هسته بسیار بزرگی است و پوسته نسبتا نازکی دارد.

مریخ لرزه های قدرتمندی که به تازگی در این سیاره روی داده می تواند به واضح تر کردن این تصویر از ساختار داخلی مریخ کمک کند. تیم اینسایت هنوز در حال مطالعه زلزه 18 سپتامبر است اما بررسی لرزه های قبلی تا حدودی کامل شده است. برای نمونه داده ها نشان می دهد که مریخ لرزه 4.2 ریشتری از حدود 8500 کیلومتری اینسایت سرچشمه گرفته است.

به گفته ناسا این دورترین مریخ لرزه ای است که تا به امروز از طریق اینسایت شناسایی شده است و حتی با منطقه ای که تا کنون عامل بسکمک از لرزه های قدرتمند بوده هم بسیار فاصله دارد. جایی به نام گوداله سربروس (Cerberus Fossae) با فاصله حدود 1600 کیلومتر از اینسایت که گدازه های آتشفشانی تا چند میلیون سال پیش در آن جریان داشته اند.

اگرچه کانون دقیق این لرزه هنوز مشخص نیست اما ناسا در بیانیه ای گفت: یک احتمال بسیار زیاد دره مارینر (Valles Marineris) است. مجموعه دره ای بسیار طولانی که در خط استوای مریخ کشیده شده است. مرکز تقریبی این مجموعه در حدود 9700 کیلومتری از اینسایت واقع شده است.

لرزه 4.1 ریشتری اما بسیار نزدیک تر به سطح نشین و در فاصله 925 کیلومتری روی داده است. این لرزه سریع و با فرکانس بالا بود در حالی که لرزه 4.2 ریشتری بسامد پایین تری داشت. بروس بانردت (Bruce Banerdt) پژوهشگر اصلی اینسایت از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا درباره ل قدرتمندترین زلزله ثبت شده گفت: حتی پس از دو سال ثبت داده های گوناگون، به نظر می رسد که این دو مریخ لرزه اطلاعات نوی به ما داده و دارای ویژگی های منحصربه فردی است.

اینسایت و کنترل کنندگان آن برای ثبت و گزارش این لرزه های نو تلاش زیادی کرده اند. از زمان فرود سطح نشین گردوغبار زیادی روی آن جمع شده است که توان خروجی را به میزان زیادی کاهش می دهد. این مشکل اخیرا با حرکت مریخ در مدارش که در حال دور شدن از خورشید بود، شدیدتر هم شد. سیاره سرخ در 12 جولای به دورترین نقطه نسبت به زمین رسید.

بنابراین تیم مأموریت به طور موقت چندین ابزار را برای صرفه جویی در انرژی و امکان فعالیت بخاری های داخلی کاوشگر خاموش کرد و میزانی از گردوغبار روی پنل های خورشیدی را هم پاک کرد. این کار با استفاده از بازوی رباتیک سطح نشین برای زدودن شن از صفحات خورشیدی انجام شد.

به گفته اعضای تیم این تلاش ها باعث شد تا اینسایت هنگام اوج مداری، در سطح نسبتا پایداری از کارایی باقی بماند. بانردت گفت: اگر در اوایل سال جاری اقدام سریعی نمی کردیم، ممکن بود برخی از ابزارهای مهم علمی را از دست بدهیم.

تیم اینسایت هم اکنون در حال بررسی این موضوع است که آیا عملیات پاکسازی گردوغبار بیشتری هم انجام دهد یا خیر؟ هرچند این فعالیت باید پس از مقابله خورشیدی مریخ انجام شود. زیرا در این زمان خورشید میان زمین و مریخ قرار می گیرد و ارتباطات با کاوشگر را مختل می کند، بنابراین امکان اشکال در دستورها وجود خواهد داشت.

بدین ترتیب ارسال دستور به اینسایت از 29 سپتامبر (7 مهر) احتمالا به مدت دو هفته متوقف خواهد شد و طبق اعلام ناسا این تعلیق در 14 اکتبر (22 مهر) پایان خواهد یافت.

عکس کاور: ابزار لرزه نگار مریخ نشین اینسایت در تاریخ 20 جولای 2021 (29 تیر) که در آن گردوغبار نشسته بر ابزارهای کاوشگر ازجمله دوربین به خوبی مشخص است.

Credit: NASA/JPL-Caltech

منبع: Space